sobota, grudzień 07, 2024
Beskid Wyspowy to niezwykle piękna i charakterystyczna część Karpat. W przeważającej ilości znajdują się tu samotnie sterczące na kilkaset metrów ponad podgórskim krajobrazem wzniesienia, o wklęsłych stokach i łagodnych wierzchołkach. Tworzą one swego rodzaju "wyspy".
 
Położenie:
Beskid Wyspowy położony jest w południowej części naszego kraju, w byłym województwie nowosądeckim a obecnie małopolskim. Granice Beskidu Wyspowego tworzą: na zachodzie Beskid Makowski poprzez dolinę Krzyworzeki, na południu Gorce i część Podhala (doliną Mszanki i Raby oraz drogą od Rabki do Jordanowa). Na wschodzie Beskid Wyspowy sąsiaduje poprzez dolinę Dunajca z Beskidem Sądeckim, Kotliną Sądecką i Pogórzem Rożnowskim. Granica północna w przybliżeniu przebiega drogą Jurków - Tymowa - Muchówka, następnie przez Łąktę Górną, Trzcianę i Ubrzeż do Łapanowa i doliny Stradomki. Głównym ośrodkiem miejskim w tym paśmie jest Limanowa, która zarazem tworzy centrum administracyjne, kulturalne i oświatowe dla tego regionu.
 
 
Rzeki:
Głównymi rzekami tego regionu są Raba na zachodzie oraz Dunajec na wschodzie. Rzeki te zarazem stanowią granice z innymi regionami. Raba oddziela Beskid Wyspowy od Gorców i Beskidu Średniego, zaś Dunajec od Pogórza Karpackiego. Mszanka oraz Kamienica wyznaczają od południa granice między Beskidem a Gorcami. Mszanka, wpadająca do Raby w okolicach Mszany Dolnej, swoje źródła ma na stokach Jasienia i gorczańskiej Jaworzynki. Kamienica, wypływająca ze stoków Turbacza, jest jedną z najbardziej malowniczych rzek w tym regionie, czarując wspaniałym przełomem w okolicach Szczawy. W 1997 roku, podczas powodzi, rzeka Łososinka mająca swoje źródła na stokach Jasienia uczyniła ogromne szkody w rejonach przez które przepływa (zwłaszcza w okolicach Laskowej).

 

Klimat:
Beskid Wyspowy nie wyróżnia się szczególnie swoim klimatem od innych pasm Beskidów. Notuje się tu znaczne wahania temperatury oraz dużą ilość opadów (najwięcej deszczu spada latem). Wiosna jest chłodna i dość późna, a lato niezbyt upalne. Jednak na wspaniałe górskie wędrówki zapraszamy w okresie jesieni, bowiem ta pora roku charakteryzuje się tutaj pogodną, ciepłą i stabilną aurą. Zima u nas bywa ostra i dość surowa. Jednak anomalie pogodowe ostatnich lat powodują, iż czasami śniegu jest jak na lekarstwo. Dociera tutaj "halny" niosący ze sobą ocieplenie a czasem dłuższe okresy gorszej pogody. Jednak halny działa nie tylko na pogodę, ale również w dziwny sposób na niektórych ludzi powodujące iż czasem są lekko "zakręceni" (cóż ... można się przyzwyczaić). Przepięknym i dostarczającym niezapomnianych wrażeń jest występujące zjawisko inwersji termicznej, kiedy to w dolinach gromadzi się chłodne powietrze tworząc "morze mgieł", z którego wyłaniają się wyspy - górskie wierzchołki.

 

Świat zwierząt i roślin:
W tutejszym drzewostanie przeważają lasy mieszane lub bukowe (jodły, modrzewie, sosny, brzozy). Większe kompleksy leśne zachowały się w Paśmie Łososińskim, rejonie Ostrej, Cichonia, Modyni, Mogielicy oraz Śnieżnicy. W celu zachowania kompleksów przyrodniczych utworzono w Beskidzie klika rezerwatów przyrody: rezerwat "Luboń Wielki", rezerwat "Śnieżnica", rezerwat "Kamionna", na pograniczach z innymi pasmami rezerwat "Białowodzka Góra", rezerwat "Bukowiec" oraz Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy. W warstwie krzewów spotkać można bez koralowy oraz czarny, leszczynę, iwę, jarzębinę, tarninę, malinę, jeżynę i inne.
W Beskidzie Wyspowym dominują zwierzęta typowe dla strefy lasów liściastych i mieszanych: sarny, jelenie, dziki, zające, lisy i borsuki. Można czasem spotkać wilka pojawiającego się na pograniczu z Gorcami. Świat ptaków tworzą: dzięcioły, sikory, myszołowy, sowy uszaty, jerzyki oraz wilgi. Miłośników wędkarstwa zapraszamy nad nasze rzeki, gdzie można znaleźć karpia, strzebla, karasia, brzankę.

 

Folklor:
Wśród grup etnicznych zamieszkujących te tereny można wyróżnić: Zagórzan (okolice Mszany Górnej, Jurkowa, Półrzeczek, Chyszówek, Lubomierza), Górali Białych (Białe, Szczawa, Kamienica, Zalesie, Zasadne, Zbludza) Lachów limanowskich (dolina rzeki Łososiny i potoku Smolnik) i Lachów szczyrzyckich (Szczyrzyc, Jodłownik, Stare i Nowe Rybie). Bogactwo folkloru oraz strojów ludowych kultywują liczne zespoły regionalne: "Limanowianie", "Pisarzowianie", "Szczyrzycanie", "Słopniczanie", "Gorce" z Kamienicy, "Zagórzanie" z Kasiny Wielkiej. Corocznie w jesieni organizowana jest impreza folklorystyczna "Limanowska Słaza", której celem jest właśnie propagowanie tutejszego folkloru. Będąc gościem w tutejszych stronach nadal można być świadkiem wielu zwyczajów ludowych: tradycyjne wiejskie wesela, zimowe kuligi, chodzące w okresie karnawału grupy kolędnicze oraz święcenie palm w Niedziele Palmową.

 Zapraszamy w te przepiękne i bliskie nam strony.