- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 4653
Charakterystyka wsi
Stara Wieś leży w powiecie limanowskim, na południe od Limanowej i należy do gminy Limanowa - Wieś. Od północy graniczy z miastem Limanową, od wschodu z Mordarką i Siekierczyną, od południa na długim i wąskim pasie górzystym i lesistym z Roztoką, należącą do gminy Łukowica, od zachodu ze Słopnicami, zaś od północnego zachodu na niewielkiej przestrzeni z Lipowem, należącym do gminy Limanowa - wieś. Stara Wieś rozciąga się około 9 km w kierunku północ-południe, zaś około 7 km w kierunku wschód-zachód.
Przez wieś przepływa w kierunku północnym potok zwany urzędowo potokiem Starowiejakim, przez lud nazwany pospolicie Rzeką. Koło dawnego browaru wpada do niego potok zwany Jabłoniec, który ma swoje źródła na terenie wsi Siekierczyny. Oba te potoki na północ od Limanowej łączą się z płynącym od wschodu znacznie mniejszym potokiem zwanym potokiem Mordarka.
Do roku 1951 posiadała Stara Wieś 2692 57 ha powierzchni. W tym jednak roku zostało przeszło 400 ha przyłączone do miasta Limanowej. W wieku XVIII na terenie Starej Wsi mieli swe posiadłości także mieszczanie limanowscy. Jednak dziedzic klucza limanowskiego, odebrał mieszczanom grunta w Starej Wsi, a w zamian dał im pola gorszej jakości, położone na północ od Limanowej. Nie znalazłem konkretnych danych co do założenia wsi, lecz to jedno jest pewne, że jest ona starszą od Limanowej, gdyż do nowo założonego miasta napływali osadnicy również i ze Starej Wsi.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 3338
artykuł pochodzi z wydawnictwa: Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie, 181, Prace Historyczne 18, 1997, s. 19-42
Limanowa, miasteczko położone malowniczo w Beskidzie Wyspowym, w widiach potoków Starowiejskicgo i Mordarki, otrzymało prawa miejskie w 1565 r., nie należy zatem do miast starych. Cieszyło się jednak od dawna sporym zainteresowaniem historyków i doczekało się nawet monograficznego ujęcia pióra F. Bujaka. Większość ustaleń zawartych w jego pracy, a dotyczących początków Limanowej, została skorygowana w sposób nie budzący wątpliwości. Ks. B. Kumor wykazał, że kościół w Limanowej istniał już w 1513 r., a parafię zorganizowali szlacheccy właściciele wsi w latach dwudziestych XVI w. Z badań A. Wojsa, sięgającego do ksiąg ziemskich czchowskich wynikało niezbicie, że Limanowa należy do osad z piętnastowieczną metryką, pojawiła się w źródłach w 1498 r., a istnienie stosunkowo gęstego osadnictwa w okolicach Limanowej w XIV-XV w. skłoniło tego autora do wysunięcia przepuszczenia, że powstanie wsi należało łączyć z działalnością poświadczonego około połowy XIV w. Wilmana, zasadźcy Mszany, przy czym za najstarszy ośrodek na terenie Limanowej uznał on Starą Wieś.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 3234
Limanowa, miasteczko powiatowe w zachodniej Galicyi, stan społeczny i gospodarczy
dr. Franciszek Bujak
Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1902
PRZEDMOWA.
Studya gospodarczo-społeczne mają jedną dodatnią stronę, która łatwo się stać może niebezpieczną, t. j. aparat statystyczny. Klasyfikacya faktów i analiza stanów dokonywana przez badacza na podstawie gotowego materyału, zebranego przez innych ludzi bez jego współudziału, jest w zupełności zależna od jego indywidualnego doświadczenia, a więc często może zbaczać od prawdy i różnić się co do znaczenia faktów i stanów dla tych ludzi, których one właśnie dotyczą. Wynik badania może być nawet bardzo głęboki i teoretycznie cenny, ale prawdziwość jego i wartość praktyczna są wątpliwe, jeżeli nie mamy pewności, że wypłynął ze znajomości rzeczywistych stosunków.
Niebezpieczeństwa tego unika badacz, jeżeli sam zbiera materyał bezpośrednio z życia, które się stara poznać wszechstronnie, a przytem nie ogranicza się do własnego doświadczenia i pojmowania rzeczy, ale kontroluje je przez zasięganie informacyi i opinii jak największej ilości ludzi, żyjących wśród badanych stosunków, czyli stara się o współpracownictwo samej ludności badanej. Unika przez to jednostronności i niedokładności a każdy fakt i objaw może ściśle skonstatować i określić.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 12157
Wspomnienia limanowskie z lat od r. 1858 do r. 1874
tekst pochodzi z wydawnictwa Wspomnienia limanowskie i starosądeckie, Jan Sitowski, Mordarka 1916, wydane nakładem autora.
Rodzice moi, ś. p. Karol[1] i Marya[2] z Najdrów sprowadzili się do Limanowej na stały pobyt w r. 1858 i zamieszkali chwilowo w małym, nizkim domku Maryi Krakowskiej[3], znajdującym się w ulicy Kolejowej; domek ten stał w miejscu, gdzie obecnie jest kamienica Arona Batnera. Następnie przeprowadzili się rodzice do domu Józefa Mola, zwanego „Józulkiem", ze Sarczyna, obecnej własności Abhe Tenzera w ulicy Kolejowej.
Dnia 2. sierpnia 1867 kupiła matka domek z ogródkiem stojący w tej samej ulicy pod Nr. 91, od Szymona Hellera, ten nabył go w r. 1864 od Franciszka Graffnera. Ponieważ domek był stary i groził upadkiem, przeto rozebrano go, a na jego miejscu wystawiono nowy dom drewniany; budował go Walenty Leśniak, cieśla ze Sowlin, zwany „Ziemniakiem". W tym domu pomarli moi rodzice: matka 28 lutego 1885, a ojciec 7 października 1887. Z uwagi, że w tym domu spędziłem najprzyjemniejsze, a także i najboleśniejsze chwile mojego życia, nie chciałem się z nim rozstać, lecz zatrzymać go jako drogą pamiątkę po moich rodzicach. Nie mieszkając w Limanowej, byłem zmuszony dom puszczać w najem różnym osobom.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 2692
Zapraszamy do obejrzenia kolekcji fotografii związanej z Limanową i okolicami znajdującej się w zbiorach Muzeum Historii Fotografii z Krakowa. Cyfrowe zbiory fotografii przedstawiają nasze miasto i ludzi z przełomu i początku XX wieku. Znaczna część zbiorów to prace pani Klementyny Zubrzyckiej-Bączkowskiej (1887-1968) przekazane przez jej córkę panią Krystynę Bączkowską - Cynke (1921-2010).
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 2343
Zezwolenie z 1930 roku na postój autobusu, mającego kursować na linii Limanowa - Kraków, na plac św. Ducha w Krakowie. Dokument znajduje się w zbiorach Muzeum Ziemi Limanowskiej.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 5244
autor: Adam Wojs
artykuł pochodzi z opracowania Małopolskie Studia Historyczne, Z.3/4 (30/31), 1965 r.
Już Franciszek Bujak autor pierwszej i jedynej, jak dotąd, monografii Limanowej[1] wiedział, że miasto to, lokowane na prawie magdeburskim w roku 1565[2], wywodzi się z dużo starszej osady wiejskiej. Wiedział też, że osada ta zwała się Ilmanową[3]. Nie udało mu się jednak znaleźć o niej wcześniejszych wzmianek źródłowych niż z początku XVI wieku[4]. Dlatego postawił hipotezę, że pod figurującą w Liber beneficiorum Długosza (2 połowa XV wieku) "nazwą parafii Zielony Las (Viridis silva) albo też Smylno, kryje się pierwsza osada, Limanowej odpowiadająca"[5]. Aby zaś swoją hipotezę uczynić bardziej wiarygodną, uzupełnij ją następującym zdaniem: "Wśród lasu gminnego, tuż pod Łysą górą (przeszło 150 metrów nad poziomem obecnego rynku) znajduje się "Kościelnisko" i "Karczmisko", tam więc było dawniej centrum parafii."[6]
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 6057
Autor: Maria Cabalska
Artykuł pochodzi z opracowania: Prace Archeologiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielońskiego, Zeszyt 12, Kraków 1970
Teren powiatu limanowskiego należy do obszarów niezwykle słabo przebadanych. Mimo stosunkowo wczesnego, jeszcze w 1874 r., zapoczątkowania badań wykopaliskowych, systematyczne prace nie były następnie kontynuowane.
Stwarza to duże trudności, wynikające z ograniczonej liczby stanowisk, najczęściej poznanych powierzchownie lub pochodzących z przypadkowych znalezisk. Jednakże podjęto ten temat przede wszystkim w celu możliwie pełnego zestawienia dotychczas uzyskanych źródeł. Cześć materiałowa jest oparta na danych zebranych w Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Zostały one uzupełnione i zweryfikowane w ciągu badań powierzchniowych przeprowadzonych w ramach akcji Limanowa 68, ze współudziałem członków Koła Naukowego Studentów Archeologii UJ.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 4231
Autor: Ferenc Molnár
Tłumaczenie: Akos Engelmayer
Artykuł ukazał się w Almanachu Ziemi Limanowskiej, numer 18, 2004
Tymbark, grudzień 1914
Jedziemy na front limanowski, może jeszcze zdążymy dojechać przed szturmem, chociaż jest to coraz mniej prawdopodobne. Nasz pociąg, składający się głównie z wagonów towarowych, porusza się bardzo powoli, przystaje co krok, czeka całymi godzinami. W Tymbarku zatrzymujemy się za stacją, pośród nocy czarnej jak smoła. Stacja jest zupełnie ciemna i opuszczona. Na dworze silny mróz. W dolinie biwakują tabory, żołnierze siedzą wokół ogromnych ognisk. Widać krąg czerwono oświetlonych twarzy, a za nimi w blasku ognia, kontury wozów. Wyglądają jakby płonęły.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 12337
autor: Jan Wielek, artykuł ukazał się w Almanachu Ziemi Limanowskiej, numer 18, 2004
Bitwa pod Limanową stała się wydarzeniem bardzo szeroko komentowanym w całej monarchii austro-węgierskiej. Dowódcy głównego korpusu uderzeniowego – generałowi Rothowi cesarz specjalnym telegramem dodał do nazwiska “von Łapanów und Limanowa”. O słowo “Limanowa” wzbogaciło się również nazwisko poległego na Jabłońcu pułkownika Othmara Muhra. W Budapeszcie jednemu z placów nadano, istniejącą do dnia dzisiejszego, nazwę “Limanowa”.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 42033
Stare dwory i dworki polskie znikają z krajobrazu polskiego tak szybko i ślad po nich zostaje tak nikły, że, póki czas, trzeba je choć słowem, o ile można, także podobizną obrazkową—utrwalać i potomnym przekazać. Miały one swe znaczenie w życiu narodowem i kulturalnem. Oddział Towarzystwa Ludoznawczego w Zakopanem ocenił tę ich wartość i wyraził życzenie, by dworki i dwory Podhala opisać. Myśl tę podejmuję i na początku ogłaszam szczegóły o dworach w Limanowszczyznie, jakie zebrać zdołałem.
Tekst pochodzi z opracowania: Wspomnienia z Sądecczyzny z przed około 40 laty; Dwory i dworki w Limanowszczyźnie, Jan Sitowski. Kraków,1916-1920.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 9386
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 8861
…
Opowiadano, że podczas głodu w 1850 i 1891 roku szereg gospodarzy wybrało się po zboże na Węgry. Po raz pierwszy odebrano im zakupione ziarno w okolicach Starego Sącza. Powrócili do Kieżmarku, kupili ponownie,
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 9031
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 9029
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 31345
... Gdy kawaler ukończył 24 lata i odbył służbę wojskową, szukano mu dziewuchy do żeniaczki między znajomymi, spotykanymi na weselach, jarmarkach, odpustach i innych uroczystościach. Gdy upatrzono taką, która odpowiadała pozycji społecznej i gospodarczej kawalera i jego rodziny, do jej rodziny posyłano swatów. Do takiej misji wybierano osoby wymowne i mające w okolicy pewne poważanie. Swat nie szedł z próżnymi rękami, lecz z flaszką wina lub wódki.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 11485
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 9824
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 9814
W imię Pańskie amen. Na wieczną rzeczy pamiątkę. Czyny i dzieła ludzkie jak bardzo byłyby godne pamięci łatwo giną w niepamięci, jeśli nie byłyby znakami pisma uwiecznione. Zatem my Zygmunt August z Bożej łaski król Polski, wielki książę Litwy, a także ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej, ruskiej, pruskiej, chełmińskiej, elbląskiej, mazowieckiej i pomorskiej pan i dziedzic czynimy wiadomym niniejszym, którym to wiedzieć należy, wszystkim i poszczególnym teraźniejszym i przyszłym, ponieważ za pewną wiedzą naszą i przyzwoleniem sanatorów naszych na obecnym sejmie królestwa naszego z nami się znajdujących, szlachetnemu Stanisławowi Jordanowi z Zakliczyna zgodziliśmy się i dopuściliśmy oraz zgadzamy się i dopuszczamy, aby mógł we wsi swojej i na gruncie swoim dziedzicznym zwanym Wilmanow, w ziemi krakowskiej położonym, miasto o nazwie Ilmanowa umieścić założyć i wznieść tak, aby trwało po wsze czasy.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 41669
Właścicielami Limanowej w latach 1548 - 17714 byli:
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 8511
Limanowski przytułek dla ubogich, zwany tez szpitalem zawdzięcza swój początek i podstawy materialne żonie założyciela miasta Annie Jordanowej, która w roku 1574 złożyła oświadczenie, iż "dała dom ubóstwu, to jest szpital, które na ten czas jest i po tym będzie", do uposażenia dokładając 10 krów wydzierżawionych mieszkańcom za czynszem rocznym w wysokości 15 gr. Zarząd nad przytułkiem oddając w ręce proboszcza i urzędu miejskiego.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 8598
W Limanowej realizowano zasadę jawności życia publicznego, której instrumentem były zebrania ogólne wszystkich obywateli, nazywane schadzkami, na których omawiano sprawy miejskie. Udział w tych spotkaniach dla wszystkich mieszkańców był obowiązkowy. Za nieusprawiedliwioną nieobecność groziła (od roku 1623) kara grzywny w wysokości 5 gr i szeląga.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 12843
Burmistrz Marceli Bursztyn w roku 1932 był również prezesem spółdzielni jajczarskiej i co jarmark ogłaszał cennik na jaja. 21 marca 1932 roku w Limanowej wypadł jarmark. Stronnictwo Ludowe działające w Limanowej przygotowało akcję, która na celu miała położenie kresu zaniżaniu cen na jajka. Gdy burmistrz wystąpił z ogłoszeniem cennika na jaja - 5 groszy za sztukę, a cena ta okazała się zbyt niska, rozgniewane kobiety zaczęły rzucać w niego jajkami.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 14431
Bardzo dawno temu, w odległych czasach, tam gdzie obecnie jest Łysa Góra stał niewielki kościół, a obok niego karczma, do której przychodzili najwięksi rozpustnicy.
- Szczegóły
- Kategoria: Ciekawostki
- Odsłony: 12634
Było to bardzo dawano temu, kiedy w okolicy Dobrej żyli ludzie zwani wielkoludami. Władcą tych okolic był niejaki Łopień, człowiek średniego wzrostu. Żoną jego była Mogielica, dużo wyższa od niego. Łopień był bardzo dobrym gospodarzem i żył w zgodzie ze wszystkimi sąsiadami. Jednym słowem był złotego serca i nazywano go "Łopień - Złotopień". Mogielica natomiast była bardzo niedobra: nerwowa, wybuchowa, niezgodna. Z tego też powodu nazywano ją wiedźmą.