niedziela, październik 13, 2024

Zabytkowe kościoły

Kościół i klasztor Cystersów. Klasztor fundowany w Ludźmierzu 1234 przez wojewodę krakowskiego Teodora z Ruszczy, przeniesiony do Szczyrzyca w 1245 r. Skasowany z końcem wieku XVIII przez rząd austriacki, na nowo osiedle w 1834 przez mnichów czeskich, od 1848 polskich. Położony w górzystej kotlinie. Posiadający rozległe zabudowania i urządzenia typowe dla gospodarki cysterskiej. Ich ośrodkiem kościół i przylegający do niego od południa czworobok klasztoru.

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Michała Archanioła. Parafia prawdopodobnie już w 1296. Obecny kościół wzniesiony w 1509 r. Orientowany. Murowany. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, z zakrystią od północy.

Parafia od 1209. Obecny kościół wzniesiony prawdopodobnie w wieku XVII (poświęcony w 1634 roku). Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, z wieżą na słup. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, z zakrystią od północy. Szersza nawa prostokątna. Wnętrze nakryte stropami, w nawie z płaskimi zaskrzynieniami, wspartymi na fazowanych słupach. Tęcza prostokątna, profilowana. Chór muzyczny na dwóch słupach, z wysuniętym balkonikiem. Dach o jednej kalenicy, przy prezbiterium silnie nadwieszony okap. Wieżyczka na sygnaturkę kształtu barokowego. Ponad podwalinami fartuch gruntowy. Wieża od zachodu kwadratowa, o ścianach pochyłych przeciętych w połowie daszkiem gontowym, z nadwieszoną izbicą i dachem namiotowym. W wieży od południa wejście z nadprożem o wykroju w ośli grzbiet.

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Andrzeja. Parafia erygowana w 1337 roku przez Kazimierza Wielkiego. Obecnej kościół z wieku XVIII (poświęcony w 1776). Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, z piętrową zakrystią od północy i wielobocznie zakończoną Kaplicą świętego Józefa od południa.

 Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Jana Ewangelisty. Parafia przed 1335 rokiem. Obecny kościół z 1713 roku. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, z wieżą na słup. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, z zakrystią od północy.

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Andrzeja. Wzmiankowany 1325-7. Obecny wzniesiony w drugiej połowie wieku XVII. Orientowany. Drewniany, budowany na zrąb, z wieżą konstrukcji słupowej. Prezbiterium z zamknięciem wielobocznym; z obu jego stron dwie symetryczne kaplice zakończone wielobocznie, od północy nadto zakrystia.

Kościół parafialny pod wezwaniem Wszystkich Świętych. Wzmiankowany w 1325-7. Nowy 1491, w drugiej połowie wieku XVI zajęty, a następnie zniszczony przez arian. Obecny z wieku XVII. Orientowany. Drewniany, budowany na zrąb, z wieżą konstrukcji słupowej.

Kościół parafialny pod wezwaniem Znalezienia św. Krzyża. Parafia już na początku w. XIV. Obecny zbudowany prawdopodobnie w 1 ćw. w. XVI. Orientowany. Murowany. Prezbiterium krótkie, zamknięte ścianą prostą. Szersza nawa prostokątna, długa. Przy niej od północy zakrystia, od zachodu kruchta murowana, od południa kruchta drewniana.

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Marii Magdaleny. Wzniesiony z końcem wieku XVI. Obecny z 1678, odnowiony 1760. Pierwotnie filialny kościoła w Skrzydlnej, do 1811 pod zarządem Dominikanów.

Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, z wieżą na słup.

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Katarzyny. Istniał już przed 1440 r. Obecny prawdopodobnie w. XVII, rozbudowany 1884. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej z wieżą na słup. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, przy nim od północy zakrystia, od południa nowsza kaplica. Szersza nawa prostokątna, z kruchtą od południa i składzikiem z 1884 od północy.

Kościół parafialny pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny wniesiony w 1585 roku. Należący od 1595 do Dominikanów, od 1869 do Cystersów ze Szczyrzyca. Orientowany. Drewniany, budowany na zrąb z wieżą na słup. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, z zakrystią od północy.

Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Szymona i Judy pierwotny z 1361, spalony w 1678; odbudowany w końcu w wieku XVII, powiększony w wieku XIX. Orientowany. Drewniany, konstrukcji zrębowej, z wieżą na słup. Prezbiterium zamknięte wielobocznie, przedłużone z 1865 z piętrową zakrystią od północy. Szersza nawa prostokątna; przy niej od północy kaplica Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia, od południa babiniec.

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Mikołaja, pierwotny wzniesione w 1296 lub 1313. Obecne prezbiterium i zakrystia od północy murowane, zbudowane prawdopodobnie w wieku XVI przez Prokopa Pieniążka. Obecna nawa przebudowana w 1787 (?), kaplica przy niej od południa oraz wieża z roku 1838 od zachodu drewniane.

Kościół św. Antoniego Opata w Męcinie

Kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Antoniego Padewskiego wzmiankowany w 1325-7. Nowy wzniesiony w XVI wieku. Zajęty przez arian w 1564 - 1600 roku. Orientowany. Drewniany, budowany na zrąb, z wieżą konstrukcji słupowej. Prezbiterium zamknięte wieloboczne, z zakrystią od północy. Szersza nawa prostokątna: przy niej od południa kaplica, później dobudowana (w XVIII wieku?). Wewnątrz stropy. Belka tęczy wygięta, z roślinnymi splotami i krucyfiksem, barokowa z XVIII w. Chór muzyczny o wykroju i profilach barokowych, na dwóch słupkach. Dach o jednej kalenicy, z okapem silnie przy prezbiterium nadwieszonym. Wieża od zachodu kwadratowa, o dwóch kondygnacjach, z hełmem cebulastym z latarnią.