Autor: Maria Cabalska
Artykuł pochodzi z opracowania: Prace Archeologiczne, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagielońskiego, Zeszyt 12, Kraków 1970

Teren powiatu limanowskiego należy do obszarów niezwykle słabo przebadanych. Mimo stosunkowo wczesnego, jeszcze w 1874 r., zapoczątkowania badań wykopaliskowych, systematyczne prace nie były następnie kontynuowane.

Stwarza to duże trudności, wynikające z ograniczonej liczby stanowisk, najczęściej poznanych powierzchownie lub pochodzących z przypadkowych znalezisk. Jednakże podjęto ten temat przede wszystkim w celu możliwie pełnego zestawienia dotychczas uzyskanych źródeł. Cześć materiałowa jest oparta na danych zebranych w Muzeum Archeologicznym w Krakowie. Zostały one uzupełnione i zweryfikowane w ciągu badań powierzchniowych przeprowadzonych w ramach akcji Limanowa 68, ze współudziałem członków Koła Naukowego Studentów Archeologii UJ.

Ścieżka została usytuowana między masywami Łopienia (963 m n.p.m.), Zęzowa (705 m n.p.m.) oraz Paproci (643 m n.p.m.). Centralnym punktem ścieżki jest rynek w Tymbarku, skąd trasa prowadzi do kilku miejsc historycznych związanych z okresem niemieckiej okupacji. Są to m.in. tymbarska Owocarnia (obecnie Tymbark MWS ), Dwór rodzin Myszkowskich i Turskich. Ścieżka przebiega drogami asfaltowymi, leśnymi i polnymi oraz częściowo wzdłuż szlaków turystycznych PTTK: szlak żółty - z Rzek przez Mogielicę i Łopień do Tymbarku, szlak niebieski - z Tymbarku do Bochni, zielony szlak - z Dobrej przez masywy Beskidu Wyspowego m.in. Paproć, a kończący się na Lubomirze. Na trasie znajduje się 6 punktów, nawiązujących do działalności konspiracyjnej mieszkańców Tymbarku i okolic w latach 1939-1945. Na każdym punkcie znajdują się tablice informacyjne, fotografie z lat niemieckiej okupacji, opisujące ważne dla danego miejsca wydarzenia. Na tablicy przy zielonym szlaku na Paproci została umieszczona panorama z widokiem na południowo-wschodnią część Beskidu Wyspowego i  Gorce.

Położenie:
Tymbark położony jest 10 km. od Limanowej w kierunku północno - zachodnim. Leży przy drodze z Mszany Dolnej do Limanowej w dolinie rzeki Łososiny u wschodnich podnóży Łopienia.

Historia:
Pierwsza wzmianka historyczna o Tymbarku pochodzi z 1353 roku, kiedy to król Kazimierz Wielki zbudował

długość: 10 km, oznakowanie NIEBIESKIE,

różnica wzniesień 550m, czas przejazdu - ponad 1 godz.
szlak trudny

Szlak rozpoczyna się na ulicy Kościelnej w Tymbarku i w dalszym etapie wiedzie stokami Łopienia.

oznakowanie: NIEBIESKIE; długość: 10 km
poziom trudności: TRUDNY
różnica wzniesień: 550 m; czas przejazdu: ponad 1 godz.

szlak żółty

czas przejścia około 5 h, z powrotem około 4 h, długość ok. 12 km.

Początek znaków obok restauracji, skąd wyruszamy w kierunku kościoła, mijamy Plebański Potok i kierujemy się w ulicę Kościelną. Drogą dochodzimy do szosy Limanowa - Mszana Dolna, przekraczamy ją obok SKR i zmierzamy drogą asfaltową lekko w górę. Droga asfaltowa przechodzi w drogę polną i wchodzi w las. Po chwili wychodzimy z lasu i  droga polna dochodzimy do szlaku ścieżki przyrodniczo-krajoznawczej "Zaświercze". Dalej wspólnie mijamy przystanki ścieżki "Apteka", Źródło" i "Mrowisko" idąc podnóżem wschodniej kulminacji Łopienia. Dochodzimy do kolejnego przystanku ścieżki "U Artysty" i wchodzimy w asfaltową drogę, idącą doliną Czarnej Rzeki w kierunku Słopnic Królewskich. Po drodze mijamy kolejne przystanki ścieżki: "Kuźnia" oraz "Przełom Czarnej Rzeki". Po około godzinnym marszu, mijając jeszcze zabudowania Słopnic Królewskich, wchodzimy w ścieżkę polną. Po chwili przekraczamy potok i skręcamy w prawo i stromą leśną ścieżką wspinamy się w górę. Po chwili dochodzimy do polany Cołtysz a dalej czeka nas mozolne, strome wejście. Po dłużej chwili przecinamy drogę stokową z Półrzeczek do Szczawy i dalej kolejne strome podejście. Przechodzimy obok olbrzymiej poręby, dalej ścieżką przechodzimy przez widokowe polany, potem jeszcze kawałek w górę i dochodzimy do skrzyżowania szlaków: żóltego i zielonego idącego z  Cichonia i Ostrej. Teraz wspólnie z zielonym szlakiem wchodzimy grzbietową ścieżką przez młody las na szczyt Mogielicy.

szlak zielony

czas przejścia około 3 h, z powrotem około 3 h, ok. 10 km

Początek w centrum Tymbarku, gdzie na rozgałęzieniu szlaków pod restaurację Duet idziemy zgodnie ze znakiem "Tymbark - brama towarowa". Mijamy bramę towarową, skręcamy w prawo, przez mostek na potoku Jurkówka. Po chwili wchodzimy na asfalt i przez most na potoku Słopniczanka. Na rozgałęzieniu dróg skręcamy w lewo a po chwili na rozgałęzieniu w prawo. Z asfaltu skręcamy w prawo w leśną dróżkę przy balustradzie. Przy drodze znajdują się stacje Drogi Krzyżowej. Wchodzimy ostro pod górę, skrajem lasu i łąk do XIV Stacji Drogi Krzyżowej. Dalej w linii grzbietu, ścieżką przez bukowo-brzozowo-sosonowy las. Po 15 min. podejście wypłaszcza się i wchodzimy na wyraźną leśną drogę. Po chwili mijamy kulminacje Paproci (645m) i wychodzimy z lasu. Docieramy do murowanej dużej kaplicy, obok parking i miejsca na odpoczynek. Dalej odkrytym grzbietem przez pola i łąki. Po kilkunastu minutach, szlak odchodzi w prawo w słabo widoczna ścieżkę. Schodzimy prosto w dół, przez gospodarstwo, przez łączkę do zarośli. W pobliżu kapliczki w kształcie latarni, wchodzimy na drogę z betonowych płyt i w prawo. Dochodzimy do głównej drogi (nr 28) łączącej Limanową z Mszaną Dolną, ulicą Węgrzynowicza, przy kapliczce św. Jana Nepomucena. Idziemy na wprost przez szosę i kładkę dla pieszych przez potok. Za kładką w lewo od jaru, równo w linii stoku. Teraz przez łąkę do gospodarstwa i drogą kamienistą. Dochodzimy do asfaltowej ulicy (Biedronia), skręcamy w lewo i cały czas ulicą miejską, aż do centrum Limanowej.